Flatarmál

Úr testwiki
Fara í flakk Fara í leit

Í stærðfræði er hugtakið flatarmál notað yfir tölugildi tvívíðs afmarkaðs svæðis.

Taka má ferhyrning sem dæmi: Líta má á beina línu milli tveggja punkta sem einvíðan vigur. Hann hefur aðeins lengd, sé vigurinn ekki skoðaður með tilliti til tví- eða þrívíðs umhverfis. Sé annar vigur leiddur inn í dæmið, sem er einnig einvíður, en situr hornrétt á við hinn fyrrnefnda vigur, þá afmarka vigrarnir tveir tvívíðan flöt, sem finna má flatarmálið á með því að margfalda lengdir vigranna saman.

Að jafnaði er flatarmál gefið upp dags daglega með mælieiningum, gjarnan úr SI kerfinu. Til dæmis er flatarmál landa gefið upp í ferkílómetrum (km²), flatarmál akurlendis í hektörum (eða hektómetrum), (hm²), og flatarmál húsnæðis í fermetrum (m²). Veldisvísinn hjá mælieiningunni má nota til þess að sjá hversu margar svigrúmsvíddir umrætt rúm hefur. T.d. myndu rúmkílómetrar - km³ vera með þrjár svigrúmsvíddir, og lýsir 1km³ þá þrívíðu rúmi.

Formúlur

Algengar flatarmálsformúlur:
Gerð Formúla Breytur
Jafnhliða þríhyrningur 143s2 s er hliðarlengd.
Þríhyrningur s(sa)(sb)(sc) s er hálft ummálið, a, b og c tákna lengd hvers hliðarstriks.
Þríhyrningur 12absin(C) a og b eru einhverjar tvær hliðar og C er hornið á milli.
Þríhyrningur 12bh g er grunnlína þríhyrnings og h hæð hans.
Ferningur s2 s er lengd einnar hliðar.
Rétthyrningur hb h er hæðin og b er breidd rétthyrningsins.
Tígull 12ab a og b eru hornalínulengdirnar.
Samsíðungur bh b er grunnlínan og h er lóðlínan.
Trapisa 12(a+b)h a og b eru samsíða hliðar og h er fjarlægðin á milli þeirra (eða „hæð“).
Reglulegur sexhyrningur 323s2 s er hliðarlengd sexhyrningsins.
Reglulegur átthyrningur 2(1+2)s2 s er hliðarlengd átthyrningsins.
Reglulegur marghyrningur, reglulegur hyrningur ns24tan(π/n) s er hliðarlengd marghyrningsins og n er hliðarfjöldinn.
Hringur πr2 eda πd24 r er radíus og d þvermálið.

Tengt efni